Istanbul

     Konačno sam na listi želja gradova koje moram vidjeti čekirala Istanbul i sad nemam pojma odakle da krenem, a da barem djelimično zaokružim neku priču. Da bih napisala sve, morala bih se na neko vrijeme presliti u grad na Bosforu :)

Istanbul je jedini grad na svijetu koji leži na dva kontinenta, a pripisuje mu se i činjenica da je bio prijestonica tri carstva –  rimskog, vizantijskog i osmanskog. Grad se ustvari dijeli na tri dijela – stari i novi evropski dio te azijski dio grada. Ta dva evropska dijela grada razdvaja Zlatni rog, prirodni estuarij u kojem je nekada bilo sjedište turske mornarice. Evropski i azijski dio razdvaja Bosfor koji se u gradu spaja sa Mramornim morem.  

     Grad je kroz istoriju mijenjao ne samo carstva nego i ime – Konstantinopolj, Carigrad i danas Istanbul. Iako je Istanbul zvanično ime grada, u različitim jezicima se još uvijek grad različito naziva – Grci ga zovu Konstantinopolis, u nekim slovenskim jezicima i dalje stoji Carigrad, na armenskom je Bolis... Najveći je grad u Turskoj, ali ne nosi titulu glavnog grada. Reformama Kemal paše Ataturka, tvorca novije turske države, glavnim gradom je proglašena Ankara.

     Osim grandiozne površine grada, fascinatan je i broj stanovnika koji se u posljednjih pet godina povećao za milion. Kada se stalnom broju stanovnika, koji se bliži brojci od 16 miliona, doda i dnevni broj turista , pretpostavlja se da svakog dana u Istanbulu boravi oko 20 miliona ljudi.

      Bez obzira na tu koncentraciju ljudi, javni prevoz je fantastično organizovan te sve funkciniše besprijekorno ( mislim samo na javni prevoz, voziti po Istanbulu je ravno samoubistvu ) . Najprihvatljivija opcija za turiste je Istanbulkart koja vrijedi za sve prevoze, osim dolmuša. Funkcioniše na principu elektronske kartice koja se očitava na ulazu u prevoz i koja se na kiosku ili automatu dopunjava po potrebi.  

Valuta koja je u opticaju u  Turskoj jeste turska lira i njen kurs u odnosu na konvertibilnu marku je otrpilike 1KM = 2, 20tl. 

      Istanbulske znamenitosti je vrlo nezahvalno i pokušati nabrojati, o obilasku istih da i ne govorim te ću post o Istanbulu podijeliti na post o starom evropskom dijelu, novom evropskom dijelu i azijskom dijelu.

     Centar starog evropskog dijela je na Sultanahmetu gdje su smještene najznačajnije znamenitosti. 

     Aja Sofija ( Crkva svete mudrosti ) je bila najveća crkva u vizantijskom carstvu, sagrađena je u doba cara Justinijana. Nakon osmanskog osvajanja je pretvorena u džamiju tako što su dograđena četiri minareta, a mozaici i freske su prekrivene gipsom.  Mustafa Kemal Ataturk je 1935. godine naredio da se pretvori u muzej i otkriju mozaici.  U novije vrijeme se javljaju inicijative da se Aja Sofija opet pretvori u džamiju.

     Nasuprot Aja Sofiji je smještena Sultanahmetova džamija poznatija kao Plava džamija. Naziv plava je dobila po unutrašnjosti koju krasi  nešto više od 20 000 plavih pločica.

     Ono po čemu je džamija jedinstvena u Istanbulu jeste njenih šest minareta. Prilikom izgradnje je došlo do zabune da li sultan želi šest ( alti ) minareta ili da oni budu zlatni ( altin ). Izgrađena je džamija sa šest minareta i izazvala bijes u Meki jer je samo tamošnja džamija imala šest minareta, a sve ostale dva ili četiri. Džamiji u Meki je izgrađen i sedmi minaret te su se tenzije smirile.

 

     Cisterna bazilike ( Yerebatan Sarayi ) je jedna od ukpuno 24 podzemne palate, tj. cisterne koje su služile kao rezervoari za vodu. Cisterna predstavlja lavirint hodnika sa velikim stubovima i lukovima. Potopljena je vodom i poribljena zlatnim ribicama. Svakako su najzanimljiviji stubovi čija je baza glava meduze, skulpture iz ranog antičkog perioda. 

     Cisterna je poslužila i za snimanje nekih filmskih ostvarenja kao što su filmovi o Džejmsu Bondu ili scene iz filma „Inferno“.  

      Topkapi palata datira iz osmanskog perioda i danas je najposjećeniji muzej u Turskoj. Bila je sjedište turskih sultana tokom četiri vijeka. Uređena u osmanskom stilu i građena po naređenju sultana Mehmeda II . Uz zidine palate stoji Crkva svete Irene, jedini hrišćanski hram ( hramovi u sklopu osmanskih sjedišta )  koji nije pretvoren u džamiju. 

     Na Topkapi palatu se nadovezuje Gulhane park i prava je šteta ne prošetati njim. Izgled parka zavisi od godišnjeg doba, možda je u zimu najmanje lijep, ali je bez obzira na odsustvo raznobojnog cvijeća izuzetno lijep i divan za šetnju. To je najstariji park u Istanbulu, a gulhane znači kuća ruža.

      U starom evropskom dijelu se nalazi i Kapali čaršija ili Veliki bazar. To je jedna od najvećih pijaca na svijetu, ima 4 000 radnji raspoređenih u 65 ulica. Na bazaru se nudi raznolika roba, od zlata, krzna i kože preko tepiha, suvenira, posuđa, odjeće, obuće, kopija različitih svjetskih marki. Osnovno pravilo kupovine na Kapali čaršiji jeste cjenkanje.

 

      Za obilazak starog evropskog dijela i njegovih znamenitosti potrebno je izdvojiti najmanje dva dana, a i tada će se neke stvari morati brzinski vidjeti. Svaka od pomenutih znamenitosti je fascinatna na svoj način, svaka oduševljava i ostavlja bez daha i svaka traži potpunu posvećenost da bi se u njoj uživalo u potpunosti.